Waarom startten jullie een Klimaatpanel?

“Eerder hebben we Stadsgesprekken gehouden over de energietransitie in de stad. We vroegen inwoners met ons vooruit te kijken en mee te denken over spelregels voor de stad in de energietransitie. Nu komen we in de uitvoeringsfase; dit betekent dat er grote veranderingen aankomen voor alle Utrechters. We zien dat inwoners moeite hebben te ontdekken wat de Klimaattransitie voor hen betekent, en hoe ze zelf stappen kunnen zetten om zich hierop voor te bereiden. Tegelijk is het voor ons belangrijk te weten welke vragen er leven en inwoners te laten meedenken. De Utrechtse gemeenteraad heeft daarom op 10 maart 2022 een motie aangenomen waarin wordt gevraagd om een doorlopend bewonerspanel dat een rol krijgt bij de praktische uitwerking van de Klimaatvisie. Met dit Klimaatpanel halen we input op over het gemeentelijk aanbod, het beleid en de manier waarop we met inwoners communiceren.”

Hoe is de groep samengesteld?

“De groep bestaat uit 50 Utrechters. We hebben in totaal 6.500 Utrechters van 18 jaar en ouder aselect ingeloot, en hen een uitnodigingsbrief gestuurd. Onze verwachtingen werden ruimschoots overtroffen: meer dan 1.000 mensen reageerden dat ze graag wilden meedoen! Uit die groep hebben we een selectie gemaakt die qua leeftijds-, geslachts- en wijkverdeling zo goed mogelijk overeenkomt met de Utrechtse bevolking. Helaas moesten we ook veel mensen teleurstellen, maar zij staan op de wachtlijst en kunnen wel meedenken over de uitkomsten van het panel.”

Hoe ziet zo’n avond eruit?

“We starten elke avond met een terugkoppeling op het vorige thema, zodat de deelnemers weten wat we doen met de uitkomsten. Daarna volgt een korte presentatie over het thema dat die avond aan bod komt, en gaan de deelnemers in gesprekstafels uiteen om verder te praten over deelonderwerpen. De uitkomsten daarvan worden kort gepresenteerd, waarna het tijd is voor het plenaire deel. Vaak gebruiken we de tool Qandr om een groepsgesprek op gang te brengen. Dit is een tool waarmee panelleden live digitaal antwoord kunnen geven op vragen, zodat we ze direct kunnen tonen op een scherm en kunnen bespreken.”

En wat gebeurt er na zo’n panelavond?

“De uitkomsten van het panel willen we graag toetsen bij heel de stad. Daarom leggen we belangrijke vragen die uit zo’n panelavond naar voren komen voor aan jeugdpanel Young Minds (een groep jonge Utrechters die de gemeente adviseert over verschillende onderwerpen) en daarna aan heel de stad. Voor het betrekken van de stad gebruiken we online participatieplatform DenkMee. Hierop kunnen we bijvoorbeeld via een online vragenlijst de mening van Utrechters vragen. Ook hebben we Swipocratie ingezet; een tool waarmee mensen al ‘swipend’ hun antwoord op vragen kunnen geven. Hiermee hebben we onze doelgroep verbreed naar inwoners met een praktische opleiding. We gingen met Swipocratie de straat op om inwoners te vragen mee te ‘swipen’. De directe reacties van inwoners op de inhoud waren leerzaam en waardevol, en we gaan dit vaker doen.

Wat doen jullie met de uitkomsten?

“Het is goed om te zien dat steeds meer inwoners nauw betrokken zijn bij het klimaat en de opwarming van de stad. Over hoe we dit als gemeente aanpakken, krijgen we zowel instemmende reacties als ook verbeterpunten. Die pakken we als gemeente graag op. We zien dat inwoners lang niet altijd weten wat de gemeente doet en waarvoor inwoners bij de gemeente terecht kunnen. Dat moet beter en daar gaan we meer op inzetten. Zo komt er naar aanleiding van het panel een praktische wegwijzer waarin staat waar mensen informatie kunnen vinden over energie besparen, starten we een focusgroep over de communicatie over energie besparen, en gaan we meer inzetten op het bieden van praktische hulp bij het vergroenen van de woonomgeving. De terugkoppelingen zetten we ook online op DenkMee; daar zijn de resultaten van de thema’s energie besparen, groene stad, buurtaanpak aardgasvrij en duurzame mobiliteit al te vinden.”

Hebben jullie tips en tricks voor andere gemeentes die een panel willen starten?

“Jazeker, de belangrijkste gaan over een goede vertegenwoordiging van de stad. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je bij de selectie ook kunt toetsen op opleidingsniveau. En ga de straat op! Blijf in gesprek met inwoners om te horen hoe zij denken over de gemeentelijke plannen in je stad of dorp. Door regelmatig een paar uur de straat op te gaan, leer je al veel”.

Meer weten?

Wil je meer weten over het Klimaatpanel? Stuur een mail naar klimaatpanel@utrecht.nl. Lees het complete verhaal op de website van de VNG.