Een online vragenlijst onder inwoners moest uitwijzen hoe bekend inwoners zijn met de energietransitie. De raadpleging bestond uit 7 gezamenlijke vragen die voor elke gemeente hetzelfde zijn. De gemeenten in Fryslân konden daar 3 eigen vragen aan toevoegen.

Een publiekscampagne bracht de online vragenlijst onder de aandacht. In deze campagne stond het RES-verhaal los van de techniek (zon- of windenergie). De vragenlijst ging dus niet specifiek in op de RES maar over de manier waarop inwoners betrokken willen worden bij de energietransitie.

Voor veel mensen is duurzaamheid nog steeds abstract en ver weg. Daarom stak de campagne in vanuit het perspectief van een kind: het Friese jongetje Jelte. Als volwassenen moeten we nú keuzes maken omdat onze kinderen dat nog niet kunnen. Zo hoeven zij zich geen zorgen te maken over hun toekomst.

De gemeenten voerden zelf de campagne uit via hun eigen kanalen en beslisten dan ook zelf over hun inzet. Ze werden gefaciliteerd met een toolbox met campagnemiddelen.

Goede samenwerking
De ambitie was om 2.390 reacties in 3 weken te verkrijgen. Op de einddatum 3 mei 2020 hadden ruim 3000 inwoners van Fryslân de vragenlijst ingevuld. Door de uitstekende medewerking van gemeenten is het mogelijk geweest om de doelstelling ruimschoots te halen. In Leeuwarden is er bijvoorbeeld voor gekozen om alle wijk- en dorpsverenigingen, bestaande duurzame initiatieven en een burgerpanel te mailen. Dit heeft voor een grote respons gezorgd. Ook de inzet van een digitale nieuwsbrief in de gemeente De Fryske Marren heeft een positief effect gehad.

Resultaten
Driekwart van de ondervraagden is het eens of helemaal eens met de stelling ‘ik maak mij zorgen over de klimaatverandering’. Een meerderheid (65%) van de respondenten zegt te weten wat de energietransitie inhoudt. 27% is min of meer op de hoogte. Daarnaast geeft 61% van de ondervraagden aan zich verantwoordelijk of heel verantwoordelijk te voelen voor de energietransitie. Het leveren van een bijdrage aan de opwarming van de aarde is voor de deelnemers een belangrijke reden om energie te besparen. Als belangrijkste reden wordt het verlagen van de energierekening genoemd. Toename van het wooncomfort, de waardestijging van het huis en de mogelijkheid voor het subsidie spelen ook een rol.

De meeste ondervraagden willen vanaf het begin van het proces betrokken zijn; als er nog geen plan is of zodra er een voorstel op tafel ligt. Hierop willen ze dan graag inhoudelijk reageren. Op de vraag ‘Hoe wil je betrokken worden?' ligt de voorkeur bij een vragenlijst of andere digitale mogelijkheden, zoals een app of online platform. Ook worden bijeenkomsten gewaardeerd om met elkaar in gesprek te gaan. Het grootste deel van de ondervraagden wil geïnformeerd en geraadpleegd worden. Een kleiner deel wil meedenken, meedoen of meebeslissen.

Friese overheden stellen de komende maanden een participatieplan op. De resultaten van de Jelte-vragenlijst zijn daarbij een belangrijke bouwsteen.

Zie ook het nieuwsbericht op www.resfryslan.frl