10 uitgangspunten voor burgerbetrokkenheid

Om de burgerbetrokkenheid te verbeteren moet de overheid actief en open het gesprek aangaan over de veranderingen die ons te wachten staan. De 10 uitgangspunten voor burgerparticipatie geven hiervoor handvatten. De uitgangspunten zijn opgesteld op basis van bestaande ervaringen, kaders en afspraken. 
De 10 uitgangspunten zijn: 

1. Maak vooraf heldere afspraken over politieke of bestuurlijke inbedding en opvolging. 
2. Zorg voor een duidelijk doel en transparant proces. 
3. Ieder vraagstuk is uniek en vraagt om (lokaal) maatwerk. 
4. Bied ruimte voor maatschappelijk initiatief. 
5. Betrek inwoners vroegtijdig en communiceer actief. 
6. Representativiteit en inclusiviteit. Zorg ervoor dat er een goede afspiegeling van de bevolking in de omgeving deelneemt. Dit is lastig, maar iedereen moet kunnen deelnemen. 
7. Beschikbare tijd, geld, kennis en menskracht afstemmen op de zwaarte van het participatieproces. Samenwerken met andere betrokken overheden of maatschappelijke initiatieven kan de capaciteit verhogen. 
8. Stimuleer lokaal eigendom bij projecten voor hernieuwbare energie op land. Hierdoor profiteren inwoners van de voordelen en hebben zij zeggenschap over de projecten. 
9. Participatie moet plaatsvinden in samenhang met andere projecten. Inwoners ervaren projecten niet los van elkaar. Zij zien meer veranderingen tegelijk in hun leefomgeving. 
10. Evalueer om te leren van opgedane ervaringen. 

Het kabinet stelt 3 prioriteiten vast 

In de brief onderscheidt minister Jetten drie prioriteiten qua burgerbetrokkenheid in de energietransitie: 

1. De versterking van participatie bij beleidsontwikkeling op nationaal niveau, 
2. de versterking van participatie op decentraal niveau, en 
3. het versterken van burgerinitiatieven. 

Versterking participatie bij beleidsontwikkeling op nationaal niveau

Inwoners hebben de behoefte om meer betrokken te zijn bij het maken van het nationale energiebeleid. Zij willen meer invloed en zeggenschap op keuzes die de rijksoverheid maakt. Door participatie vroegtijdig op nationaal niveau te beginnen wordt voorkomen dat pas in de uitvoering afstemming met burgers plaatsvindt. 

Versterking participatie op decentraal niveau

Burgers betrekken al voor het moment dat concrete plannen voorliggen is de basis van de Omgevingswet. De omslag ‘kom maar langs als je mee wilt praten’ naar een vorm van participatie waarbij overheden het gesprek actief aangaan met een open en uitnodigende houding moet gemaakt worden. 

Het ondersteunen en versterken van burgerinitiatieven 

Burgerinitiatieven spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Het is belangrijk om deze initiatieven te helpen versterken en te helpen professionaliseren. 

Lees de complete kamerbrief